مطالعه موقعیت میدان روشنفکری ایران و موضع آن در قبال فرآیند دموکراتیک‌شدن فرهنگ از انقلاب اسلامی تا 1376

نویسندگان

  • امین کرمی دکتری تخصصی جامعه‏شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
  • مهرداد نوابخش عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده مقاله:

هدف این مقاله بررسی موقعیت میدان روشنفکری و موضع آن در مواجهه با فرآیند دموکراتیزه­شدن فرهنگ در سطوح فرمال و محتوایی و نوع این رابطه براساس میانجی­گری میدان طبقات اجتماعی و میدان قدرت است. بدین منظور از نظریه میدان­های بوردیو به­عنوان چارچوب مفهومی و برخی شاخص‏های دموکراتیزه­شدن فرهنگ از منظر کارل مانهایم استفاده ­شده­ است. لذا ابتدا ویژگی‌های میادین قدرت، روشنفکری و طبقات اجتماعی توصیف شده است و همچنین زیرمیدان ادبیات به‌مثابۀ میدان شاهد برای پیگیری تحولات دموکراتیک یا غیردموکراتیک مورد بررسی قرار می­گیرد. برای پیگیری و دستیابی به مختصات این میادین روش مطالعۀ اسنادی­-کتابخانه‏ای و راهبرد نمونه­گیری هدفمند یا معیار­محور اتخاذ گردید. در پایان، تبیین مختصات و ویژگی­های میادین مذکور به صورت مناسبات دوتایی انجام می­شود. بر مبنای این تبیین می­توان گفت: میدان روشنفکری در مواجهه با پدیدۀ دموکراتیزه­شدن فرهنگ دچار انفعال و عدم تأثیرگذاری شده و چه‏بسا نوعی سردرگمی در قالب گفتمان­های روشنفکری دیده می‌شود که نتیجۀ عدم ایجاد تقابل قطب‏های دولت‏مدار و مستقل و لذا چیرگی ساختاری ساحت دولت-سیاست است. بدین دلیل خود میدان روشنفکری نه تنها از لحاظ تأثیر ایجابی دچار شکست می­شود بلکه ویژگی­های قطب‏بندی، تمایز و هویت­یابی دموکراتیک را هم درونی نمی‏سازد. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه موقعیت میدان روشنفکری ایران و موضع آن در قبال فرآیند دموکراتیک شدن فرهنگ از انقلاب اسلامی تا ۱۳۷۶

هدف این مقاله بررسی موقعیت میدان روشنفکری و موضع آن در مواجهه با فرآیند دموکراتیزه­شدن فرهنگ در سطوح فرمال و محتوایی و نوع این رابطه براساس میانجی­گری میدان طبقات اجتماعی و میدان قدرت است. بدین منظور از نظریه میدان­های بوردیو به­عنوان چارچوب مفهومی و برخی شاخص‏های دموکراتیزه­شدن فرهنگ از منظر کارل مانهایم استفاده ­شده­ است. لذا ابتدا ویژگی های میادین قدرت، روشنفکری و طبقات اجتماعی توصیف شده است...

متن کامل

موضع حزب توده در قبال انقلاب اسلامی ایران براساس اسناد چپ (حزب توده)

این مقاله درصدد تبیین موضع حزب توده در باره ی انقلاب اسلامی ایران است.انقلاب اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین انقلاب های مردمی جهان در قرن بیستم،توده مردم را در قالب گروه ها و جریانات سیاسی متوجه خود ساخت. حزب توده به عنوان مهم ترین نماینده ی اشاعه ی مارکسیسم در ایران نقش تاریخی مهمی داشته است .قصد این است که با رویکرد مطالعاتی تاریخی - تحلیلی که بر پایه تئوری مدیولوژی مطرح می شود، موضع گیری های...

متن کامل

تبارشناسی جریان سیاسی اصلاحات و رابطه‌ی آن با قرائت روشنفکری دینی پس ‌از انقلاب اسلامی ایران

شکل‌گیری هویت اجتماعی مستلزم عوامل زمینه‌ساز آن در نظام اجتماعی است. شناخت ‌و بررسی این موضوع، در این پژوهش بر اساس چهارچوب نظری با رویکرد تحلیلی و ترکیبی جامعه‌شناسی و روانشناسی اجتماعی در سطوح کلان، خُرد و تلفیقی انجام شده‌است. مسئله اصلی که در نمونه آماری 445 نفری دانشجویان دانشگاه تهران با روش نمونه‌گیری احتمالی طبقه‌ای از جوانان آزمون‌شده، این‌است که آیا نظام اجتماعی در جامعه ما از طریق عوا...

متن کامل

موضع حزب توده در قبال انقلاب اسلامی ایران براساس اسناد چپ (حزب توده)

این مقاله درصدد تبیین موضع حزب توده در باره ی انقلاب اسلامی ایران است.انقلاب اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین انقلاب های مردمی جهان در قرن بیستم،توده مردم را در قالب گروه ها و جریانات سیاسی متوجه خود ساخت. حزب توده به عنوان مهم ترین نماینده ی اشاعه ی مارکسیسم در ایران نقش تاریخی مهمی داشته است .قصد این است که با رویکرد مطالعاتی تاریخی - تحلیلی که بر پایه تئوری مدیولوژی مطرح می شود، موضع گیری های...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 1

صفحات  143- 163

تاریخ انتشار 2016-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023